Rritja e shpejtë dhe e jashtëzakonshme e inteligjencës artificiale ka sjellë shqetësime të shumta në mbarë botën, por asnjë ndoshta nuk është aq i theksuar sa përhapja e saj në fushën ushtarake.
Për pacifistët dhe ata që mbështesin paqen, si dhe për miliona qytetarë që vuajnë nga Palestina deri në Ukrainë, ajo që shqetëson më shumë është vëmendja që qeveritë në mbarë botën po i kushtojnë AI-së.
Sipas një vlerësimi konservator, të paktën 20 shtete kanë krijuar programe ushtarake të bazuara në AI. Vetëm Pentagoni aktualisht po zhvillon më shumë se 800 projekte të lidhura me AI, që përfshijnë nga automjetet autonome deri te analiza e inteligjencës dhe ndihma në vendimmarrje.
Edhe Kina po investon fuqishëm në luftën e bazuar në inteligjencën artificiale.
Prandaj, diskutimi rreth inteligjencës artificiale dhe luftës nuk është më teorik. Me përfshirjen gjithnjë e më të thellë të AI-së në planifikimin dhe operacionet ushtarake, ajo po ndryshon mënyrën se si zhvillohen luftërat dhe po riformëson dinamikat themelore të konflikteve, si përshkallëzimi dhe përmbajtja.
AI tashmë në përdorim
Kur inteligjenca artificiale përmendet në kontekstin e luftës, imazhet e para janë pothuajse kinematografike. Dronë autonomë që godasin objektiva, njësi kibernetike që nisin sulme, makina që marrin vendime për jetë a vdekje pa përfshirjen e njeriut.
Kjo nuk është e ardhmja. AI nuk është më një eksperiment në qoshe. Ajo tashmë po formëson mënyrën se si ushtritë planifikojnë, luftojnë dhe mendojnë për fuqinë.
Përdorimet janë të gjera dhe në rritje. Sistemet e mbikëqyrjes me AI mund të skanojnë mijëra burime njëkohësisht dhe të identifikojnë kërcënimet më shpejt se çdo ekip njerëzor.
Automjetet autonome po trajnohen për të gjetur objektiva me pak mbikëqyrje të drejtpërdrejtë. Sistemet e mbrojtjes ajrore të integruara me AI janë të afta të identifikojnë dhe neutralizojnë kërcënimet ajrore me një shpejtësi dhe saktësi që asnjë sistem i operuar nga njeriu nuk mund ta arrijë.
Strategjitë e sulmeve dhe mbrojtjes kibernetike gjithnjë e më shumë mbështeten në AI për të tejkaluar dhe manovruar njëra-tjetrën në një fushëbetejë dixhitale që ndryshon vazhdimisht.
Madje edhe vendimet në fushëbetejë po udhëhiqen gjithnjë e më shumë nga algoritme që mund të përpunojnë informacion më shpejt se zinxhirët tradicionalë të komandës.
Disa nga këto zhvillime tashmë po shkaktojnë alarm global, duke përfshirë përdorimin nga Izraeli të sistemeve të AI si Gospel dhe Lavender në luftën e tij të vazhdueshme në Gaza. Këto platforma janë përdorur për të gjeneruar rekomandime për objektivat e sulmeve ajrore, shpesh me mbikëqyrje minimale njerëzore.
Provat e disponueshme tregojnë për rolin e tyre në numrin e lartë të viktimave civile dhe erosionin e dallimeve midis luftëtarëve dhe civilëve.
Në këto raste, brutaliteti i dëshmuar nuk është thjesht pasojë e përdorimit të AI-së. Çështja kryesore qëndron në vendimmarrjen politike për mënyrën se si liderët zgjedhin t’i përdorin këto mjete, nivelin e rrezikut civil që janë të gatshëm të tolerojnë dhe masën në të cilën ata lidhin rezultatet e AI-së me gjykimin njerëzor.
Këtu, AI shërben si një pasqyrë e atyre që janë në pushtet, duke racionalizuar zgjedhjet politike që anashkalojnë përgjegjësinë morale dhe ligjore nën maskën e efikasitetit të drejtuar nga makinat.
Megjithatë, një ndryshim më i thellë është në zhvillim. AI po fillon të riformësojë vetë dinamikat e konfliktit, si nisja dhe përshkallëzimi, në mënyra që sapo po fillojmë t’i kuptojmë.
(Ky është i dyti nga një seri me katër pjesë mbi mënyrën se si AI po ndryshon botën. Në vazhdim: Ndryshimi ekonomik)
