Фидан: Газа мора да биде под палестинска администрација

Турскиот министер за надворешни работи Хакан Фидан изјави дека по прекинот на огнот, реконструкцијата и управувањето со Газа треба да ја водат Палестинците, без двоумење или предуслови, и предупреди дека меѓународната заедница останува во состојба на готовност поради можноста израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху повторно да наметне војна, известува Анадолу.

„Реконструкцијата и управувањето со Газа треба да ја водат Палестинците, безбедносните сили треба да ги водат Палестинците и не треба да има двоумење во врска со тоа, го нема“, рече тој по состанокот за Газа во Париз.

Во врска со договорот за прекин на огнот постигнат вчера во Египет за Газа, кој се очекува да стапи на сила, Фидан рече:

„Вчера беше многу важен ден. Има надеж дека двегодишниот геноцид во Газа ќе заврши. Од самиот почеток, Турција, под водство на нашиот претседател (Реџеп Таип Ердоган), вложи навистина огромен меѓународен напор.“

Фидан изјави дека тие дополнително развиле систем и култура на интензивирање и координирање на напорите за соработка со исламскиот свет и другите партнери и работат на мобилизирање на меѓународната заедница за да ја вклучат во овие активности.

„Граѓанските организации и владините институции направија сè што можеа и искрено, навистина сме среќни што заедно го постигнавме овој резултат. Постои надеж за крај на крвопролевањето и крај на страдањето на нашите палестински браќа и сестри“, рече турскиот министер за надворешни работи.

Тој нагласи дека по оваа фаза остануваат неколку важни прашања и дека прашањето за планот за имплементација на првата фаза во моментов е договорено.

Фидан изјави дека постојат четири цели и додаде:

„Тоа се воспоставување прекин на огнот, ослободување на заложниците и притворените, итно и континуирано враќање на хуманитарната помош и повлекување на израелските трупи на одредени линии. Сето ова е дел од планот за имплементација што моментално е договорен во првата фаза. И тие мора да се следат со голема претпазливост. Турција, исто така, ќе учествува во оваа имплементација, во согласност со соодветниот член од договорот.“

Зборувајќи за денешниот состанок во Париз, Фидан рече дека присутни биле министрите за надворешни работи на седумте земји што ја сочинуваат Организацијата за исламска соработка (ОИС) и Арапската лига, чиј член е и Турција, и нивните колеги од Европската унија (ЕУ).

„Детално ги разгледавме резултатите од вчерашниот договор и неговата имплементација, а особено каква улога можат да играат Европејците и остатокот од меѓународната заедница во економската, реконструкцијата и административната реконструкција на Газа“, рече Фидан и додаде: „Денес беа донесени сериозни заклучоци што ќе ја формираат основата за важни одлуки.“

„Верувам дека европските министри, одделно, ќе донесат многу сериозни заклучоци во своите главни градови и политичките лидери, информирани од нашите набљудувања“

Нагласувајќи дека е добро што сите признаваат дека решението со две држави игра клучна улога во решавањето на проблемот, Фидан истакна:

„Како Турција, ние го кажавме следново: Ако реконструкцијата на Газа и спроведувањето на плановите ја вратат Газа во состојбата во која беше пред 7 октомври 2023 година, тогаш ќе се соочиме со уште една војна во иднина, бидејќи, како што знаете, пред 7 октомври, Газа беше како затвор на отворено.“

Турскиот министер истакна дека Газа во тоа време била место каде што немало слободна трговија и економија и дека сè било предмет на контрола и ограничувања од страна на Израел.

„Секако, луѓето во одреден момент ќе експлодираат, и тоа го нагласив на овој состанок. Какво и да е решението што ќе го најдеме по прекинот на огнот, обновата и управувањето со Газа мора да го водат Палестинците, безбедносните сили мора да бидат Палестинци и не треба да има двоумење за тоа, нема“, рече тој.

Фидан нагласи дека условите што постоеја пред 7 октомври 2023 година, не смеат да постојат за да се постигнат економски услови, а зборуваше и за работната група што ја најави турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган.

Фидан изјави дека работната група што ја спомена Ердоган е поврзана со спроведувањето на договорениот план.

„Таму, особено, во следењето на овие договорени прашања, во извршувањето на посредничката улога, ќе биде присутен тим составен од САД, Египет, Турција и Катар“, објасни турскиот министер.

Фидан нагласи дека овие земји се посредници и изјави дека посредничкиот тим ќе ги исполни и своите одговорности во спроведувањето на релевантните членови од договорот, додавајќи дека во моментов нема однапред дефинирани одговорности.

Тој нагласи дека проблемите несомнено ќе се појават како што се спроведува договорот и изјави дека овој тим ќе се вклучи кога ќе дојде време да се најдат практични решенија за овие проблеми.

Одговарајќи на прашање за улогата на Турција во палестинското прашање, Фидан истакна:

„Палестинското прашање е важно за нас од неколку причини. Присуството на џамијата Ал-Акса е од најголема важност за нас од духовна перспектива. Нашите историски врски, културни врски и религиозни врски со нашите палестински браќа и сестри се од најголема важност. Најважно е Турција, нашата нација, совесно да се спротивстави на угнетувањето што им се нанесува на другите, без оглед на религијата или етничката припадност. Кога сите овие фактори ќе се спојат, Турција мора да ги исполни своите одговорности кон историјата, својот народ и правдата.“

Фидан рече дека тоа е она што го прават под водство на претседателот Ердоган, дека прави сè што може, заедно со другите земји, и дека игра важна и конструктивна улога.

Изрази верување дека разбирањето и модалитетите на соработка што ги развиле ќе создадат нов дух и механизам за решавање на други проблеми во исламскиот свет и регионот.

Фидан истакна дека гледаат рани знаци за ова, нагласувајќи дека иако можеби постојат некои идеи и мисли, клучно е тие да се спроведат.

Тој истакна дека актерите во исламскиот свет во моментов разбираат некои прашања.

„Ако се обединиме, можеме да постигнеме нешто. Всушност, некои работи не се наша судбина. Едноставно ни треба повеќе волја, повеќе труд, повеќе професионализам и повеќе независно размислување. Искрено сме среќни што го гледаме ова. Верувам дека овој нов дух што го покажа Турција ќе игра голема улога не само во решавањето на палестинското прашање, туку и во решавањето на разни регионални проблеми.“

Фидан нагласи дека по договорот за прекин на огнот во Газа се појави огромно подрачје на надеж и продолжи со зборовите:

„Но, важно е да се запомни дека секогаш може да има проблем. Нетанјаху има искуство во ова, а знаеме и колку е недоверлив по одредени прашања, особено по прашањето за мирот. Израел би можел да биде во искушение повторно да наметне војна. Меѓународната заедница во моментов е во состојба на висока готовност против ова. Впрочем, на краиштата, откако ќе се реши ситуацијата со заложниците, Израел повеќе нема да има какви било аргументи што може да ги користи за да го оправда сопствениот легитимитет.“

Тој нагласи дека во пракса треба да се предвидат одредени проблеми и наведе дека ова е својствено на природата на ситуацијата и затоа не треба да се дозволува песимизам.