Расизам: Како израелскиот закон за смртна казна е насочен само кон Палестинците

Израелскиот парламент е во напредна фаза на усвојување на закон со кој ќе се врати смртната казна за „терористи“ осудени за убиство на израелски граѓани.

Аналитичарите велат дека предложениот закон е пристрасен: законот е експлицитно изготвен за да ги таргетира Палестинците во Израел, како и низ окупираните територии, додека ги штити „еврејските“ израелски сторители од смртна казна.

Застапен од крајно десничарскиот министер за национална безбедност Итамар Бен-Гвир, меѓу другите, предложениот закон наложува смртна казна за дела извршени со цел „да се наштети на државата Израел и националното оживување на еврејскиот народ во неговата земја“.

Законот е внимателно формулиран за да се издвои религиозен и етнички исклучок.

Тој гарантира дека еврејските доселеници или војници кои убиваат Палестинци - честопати под маската на „самоодбрана“ на окупираните територии - нема да се соочат со никакви последици.

Бидејќи еврејските терористи не можат да бидат обвинети за оштетување на „националното оживување на еврејскиот народ“, смртната казна очигледно ќе стапи на сила само кога палестинските граѓани на Израел ќе бидат судени за наводни терористички акти.

„Формулацијата се чини дека ги исклучува еврејските израелски сторители, особено доселениците“, изјави за TРТ Ворлд Гохан Бату, аналитичар за левантски студии во Центарот за студии за Блискиот Исток во Анкара.

„Не сум убеден дека овој пристап ќе ја зајакне безбедноста на Израел или ќе ги одврати идните напаѓачи… Ако ништо друго, може да поттикне дополнителни тензии“, вели тој.

Израел ја укина смртната казна за обично убиство во 1954 година, задржувајќи ја само за исклучителни прекршоци, како што се злосторства поврзани со холокаустот и геноцидот, предавство и одредени прекршувања на прописите за вонредни состојби наследени од британскиот мандат.

Во историјата на Израел имало само едно судско погубување, она на нацистичкиот воен злосторник Адолф Ајхман во 1962 година, откако бил заробен во Аргентина.

Бату вели дека националното „воздржување“ било намерно. Израелскиот безбедносен естаблишмент верува дека егзекуциите нема да понудат вистински ефект на одвраќање и наместо тоа би можеле да ги интензивираат циклусите на насилство, вели тој.

Тој се осврнува на случајот со наредникот Елор Азарија од 2016 година во Хеброн. Азарија го застрелал во главата веќе неутрализираниот Палестинец, 21-годишниот Абдел Фатах ал Шариф, додека тој лежел неподвижен на земја.

Убиството во стилот на егзекуција било снимено на видео.

„И покрај јасните докази, тој бил осуден за убиство од небрежност, а не за убиство и бил осуден на само 18 месеци затвор, од кои отслужил само девет месеци пред да добие предвремено ослободување“, вели Бату.

„Неговиот случај откри длабока морална и дисциплинска криза во израелската армија и општество“, вели Бату, кој во тоа време живеел во Израел.

Според предложениот закон, за делото на Азарија никогаш нема да биде досудена смртна казна. 

Клаузулата за намера - оштетување на националното преродување на еврејскиот народ - нема да се применува во овој случај. Шариф, жртвата, бил Палестинец.

Тероризам наспроти отпор

Насир Кадри, правен научник и практичар по меѓународно право со седиште во Истанбул, ја нарекува формулацијата на предложениот закон правен трик.

„Формулацијата на тероризмот во предложениот закон... конструира правно заштитена класа на сторители вклучени во потфат забранет според меѓународното хуманитарно право“, вели тој за ТРТ Ворлд.

„Со назначување на окупаторските сили и доселениците како субјекти на заштита, а не како цивили, статутот го редефинира „тероризмот“ за да го криминализира отпорот и да ја имунизира колонијалната доминација“, вели тој.

Кадри се осврнува на нападите на доселениците по 7 октомври 2023 година, за да укаже на нееднаквата примена на постојните закони во Израел.

„За време на нападите во и околу градовите како што се Хувара и Кусра, толпите доселеници палеа домови и убиваа Палестинци во услови на присуство на армијата. Гонењата не продолжија според одредбите за тероризам“, вели тој.

Слично на тоа, вооружени доселеници убија Палестинци во мај 2024 година, додека областа беше прогласена за „затворена зона“. Обвиненијата, кога воопшто беа поднесени, беа формулирани како прекршоци поврзани со јавниот ред или имотот, а не како тероризам, додава тој.

Спротивно на тоа, Палестинец кој фрла камен кон војник може и е обвинет според воени наредби, кои сега потенцијално можат да носат смртна казна, вели Кадри.

„Овој различен третман ги крши одредбите од Меѓународниот пакт за граѓански и политички права - мултилатерален договор кој ги обврзува нациите да ги почитуваат граѓанските и политичките права на поединците - за еднаквоста пред законот и фер и непристрасен трибунал“, вели тој.

Дискриминаторската примена на смртната казна, исто така, ги крши глобалните договори за човекови права кои забрануваат „смртна казна врз расна или национална основа“, додава Кадри.

Архитектурата на законот се потпира на двостепениот правен систем на Израел: цивилни судови за еврејските граѓани, воени трибунали за Палестинците.

„Оваа конфигурација ги крши Женевските конвенции 64-78, кои ја обврзуваат окупаторската сила да спроведува правда непристрасно“, вели Кадри.

Јаир Двир, портпарол на Б’Тселем, израелската група за човекови права, е многу критичен кон законодавниот потег.

„Овој закон, кој беше напишан експлицитно за да се применува само на Палестинците, се приклучува на долгогодишната легислатива и политики на израелскиот режим што наметнуваат апартхејд на територијата од реката Јордан до морето“, вели тој за ТРТ Ворлд.

Израел со години одржува „фасада на демократија и почитување на меѓународното право“, вели Двир.

Но под сегашната влада, тие маски се чини дека се отстранети, вели тој.

„Донесувањето закони за апартхејд - чија единствена цел е да се одржи еврејската супремација и да се продолжи со репресијата и контролата врз Палестинците - станува декларирана политика“, вели тој.

Судски „одобрени“ убиства 

Човечката цена на расно мотивираните закони во Израел најтешко паѓа врз палестинската младина.

„Предвидливиот општествен ефект го продлабочува негодувањето кај палестинската младина, која веќе ја доживува окупацијата како целосно затворање на граѓанскиот простор“, вели Кадри.

„Извештаите на ОН за трендовите покажуваат дека ескалациските казнени практики се во корелација со зголемени циклуси на конфронтација, а не со трајна деескалација“, додава тој.

Во окупација каде што „казнена смрт сигнализира затворање на законските патишта за надомест на штета“, законот за смртна казна ризикува да трансформира политички конфликт во правно одобрена елиминација, вели тој.

Извештаите велат дека Израел, исто така, држи до 300 Палестинци од Газа под сомнение дека учествувале во упадот на 7 октомври 2023 година. Тие се во кривичен притвор без никакво судење, иако Израел вели дека планира да ги гони.

Севкупно, околу 6.000 луѓе во моментов се соочуваат со неопределено затворање без судење, бидејќи Израел ги класифицира како „нелегални борци“.

„Легалноста овде функционира како театар, претворајќи го насилството во уредба, а дискриминацијата во јуриспруденција. Далеку од тоа да го одврати тероризмот, законот го институционализира теророт како политика“, додава Кадри.

Дебатата за предложениот закон се одвива под сенката на неодамнешните откритија од воениот притворен логор Сде Теиман, каде што извештаите за силување на палестински затвореници предизвикаа бес.

Бату вели дека случајот на Јифат-Томер Јерушалми, поранешна главна адвокатка на израелската војска, уапсена за протекување на видеото како палестинските затвореници се силуванинод израелски војници, покренува сомнежи за тоа дали судовите можат непристрасно да им судат на Палестинците на претстојните судења.

„Овие случувања го зајакнуваат перцепцијата дека одговорноста се применува нееднакво во Израел, по етнички и политички линии“, вели тој.

Извор: ТРТ Ворлд