Хавиер Милеи вети дека ќе го сруши стариот политички поредок на Аргентина. Тој ги нарече нејзините лидери „каста“, ги обвини за децении кражба и пропаѓање и вети дека неговата сопствена администрација ќе биде поинаква.

Во 2023 година, тој наратив го поттикна неговото искачување од телевизиски коментатор до претседател. Шоумен, како американскиот претседател Доналд Трамп, тој го презеде плаштот на анархо-капитализмот и вети дека ќе ги исфрли корумпираните од аргентинските институции.

Слично како етикетата на американските медиуми за бразилскиот претседател Жаир Болсонаро како „Трамп на тропските предели“, Милеи брзо беше наречен „Трамп на пампасите“, како алузија на пространите тревни површини на Аргентина.

Две години подоцна, ветувањето на Милеи кон гласачите се чини дека губи на сила.

Владата на претседателот Милеи е потресена од скандал со поткуп што се најде на масата на неговиот најблизок доверлив човек - неговата сестра Карина. Неговата политичка партија Ла Либертад Аванза исто така претрпе убедлив пораз на парламентарните избори во покраината Буенос Аирес, губејќи со 14 поени од перонистите, движењето на кое Милеи гласно се спротивстави.

Двојниот удар го остави Милеи разоткриен, принудувајќи ги Аргентинците повторно да размислат дали човекот кој вети дека ќе ја исчисти политиката е само уште еден учесник во системот што го осуди.

За Мејсон Мозли, вонреден професор на Одделот за политички науки на Универзитетот во Западна Вирџинија, резултатот од Буенос Аирес се повеќе од само локални избори.

„Неодамнешните покраински избори во Буенос Аирес може да укажуваат на границите на неговата привлечност кога луѓето, особено сиромашните и Аргентинците од пониската средна класа, не чувствуваат дека неговите политики имале значајно позитивно влијание врз нивните животи“, вели за TРТ Ворлд, Мозли, кој е автор на неколку книги за латиноамериканската политика.

Буенос Аирес не е само уште една покраина. Има речиси 40 проценти од електоратот и останува одлучувачко бојно поле за претседателските трки. Неговиот гувернер, Аксел Кичилоф, се појави како фаворит за да го предизвика Милеи во 2027 година, а токму Кичилоф ја оркестрираше победата во септември.

За Милеи, тајмингот тешко можеше да биде полош: колапс на гласачките места токму кога протечената аудио снимка ја поврза неговата сестра со наводна шема за мито.

На снимката, објавена во август, се слуша Диего Спањуоло, поранешниот шеф на аргентинската агенција за лица со попреченост, како тврди дека договорите со фармацевтски добавувач биле користени за да се пренасочат стотици илјади долари месечно во мито.

Карина, тврди тој, добила дел. Скандалот избувна токму кога Милеи стави вето на финансирањето за лица со попреченост, поттикнувајќи го гневот дека неговата влада се збогатува, а воедно ги намалува услугите за ранливите.

Тој ги отфрли тврдењата како политички напад, го отпушти Спањуоло и продолжи.

Но перцепцијата дека неговата сестра е вмешана остана заглавена, засилена од протестите што станаа насилни и рејтинзите на поддршка што паднаа под 40 проценти.

Штедење без раст

Наоми Рохт-Аријаза, истакната професорка по право на Правниот факултет на Универзитетот во Калифорнија, Сан Франциско, тврди дека скандалот удира во сржта на идентитетот на Милеи.

„Поразот на партијата на Милеи на овие избори покажува, пред сè, отфрлање на корумпираните лидери од страна на Аргентинците“, изјави таа за ТРТ Ворлд.

„Перцепцијата дека поранешниот перонистички претседател бил корумпиран е она што ги натера многу Аргентинци, особено во Буенос Аирес, да раскинат со постојните политички партии и да го поддржат Милеи како радикална промена што ќе го преврти корумпираниот систем“.

Рохт-Аријаза, која е и авторка на „Борба против големата корупција: Транснационални пристапи и пристапи кон човекови права од Латинска Америка и пошироко“, додава: „Најновиот скандал во кој се вклучени неговата сестра и блиски советници сега ја остави перцепцијата за него како реформатор на чиста влада во партали“.

Економската програма на Милеи го зголемува разочарувањето.

Инфлацијата, некогаш извор на секојдневна паника, се забави од троцифрената вредност. Но храната и енергијата продолжуваат да бидат скапи во Аргентина, а длабоките намалувања на социјалните трошоци на неговата влада не наидоа на добар прием кај домаќинствата.

За многу Аргентинци, ветувањето за нов поредок се претвори во построга верзија на стариот: штедење без раст.

Мозли од Универзитетот во Западна Вирџинија верува дека фиксацијата на Милеи на инфлацијата го оставила политички ранлив.

„Мислам дека до одреден степен економските реформи на Милеи се добро прифатени, бидејќи тие обезбедија одреден степен на стабилност во однос на месечната инфлација што беше најголемиот трн во окото на перонистичката влада под Алберто Фернандез“, вели тој.

Корупцијата се врти навнатре?

Предизвикот за Милеи сега е да се оди подалеку од контролирањето на инфлацијата и всушност да се подобри квалитетот на животот на Аргентинците, забележуваат експертите.

„Многу од неговите намалувања на социјалните програми негативно влијаеле врз егзистенцијата на луѓето, цените се сè уште релативно високи, а платите стагнираат. Сега се чувствува дека Аргентина стагнира и дека во одреден момент неговата влада ќе треба да може да посочи на опипливи докази за раст“, ​​додава Мозли.

Во Аргентина, партијата на Милеи останува мала и тој се потпира на сојузи со потрадиционалните централно-десничарски групи за да донесе закони, нешто што е клучно бидејќи му се намалува поддршката.

Поразот во Буенос Аирес укажува на фактот дека неговата порака можеби повеќе не е целосно резонантна кај луѓето што се сметаат за негова база.

Некои гласачи од пониската средна класа, на кои им беше ветено олеснување од политичката класа што долго време ги игнорираше, можеби сè уште не виделе конкретни придобивки. Нивната пресуда, кога ќе се одржат националните среднорочни избори во октомври, може да се покаже како одлучувачка.

Засега, Милеи инсистира дека ќе ги удвои мерките за штедење и ќе ја пренесе својата борба во Конгресот. Сепак, дури и сојузниците признаваат дека поништувањето на резултатот од Буенос Аирес е клучно ако сака да избегне застој.

Најголемиот проблем на претседателот, тврдат експертите, може да биде тоа што приказната за корупцијата, што некогаш ја користел како оружје против противниците, се заврти против него.

Скандалот со поткупот што ја вклучува Агенцијата за лица со попреченост на Аргентина го засили мислењето дека Милеј можеби не е толку различен од владите од минатото.

Како што вели Мозли, „Притисокот е барем делумно да се поништи овој резултат во октомври, во спротивно Милеј ќе има уште поголеми потешкотии да ја протурка својата агенда преку Конгресот“.

Извор: ТРТ Ворлд