#GameOverIsrael: Спортистите бараат од УЕФА да го исклучи Израел од европскиот фудбал

Повеќе од 70 професионални спортисти и неколку големи групи за човекови права започнаа нов притисок барајќи од УЕФА да го суспендира Израел од европскиот фудбал, тврдејќи дека управното тело повеќе не може да тврди дека ги почитува вредностите што ги слави, а воедно продолжува да биде домаќин на држава обвинета за геноцид и апартхејд.

Кампањата, наречена #GameOverIsrael (Израел, завршена е играта), добива на интензитет од септември, но нејзината последна интервенција го означува најкоординираниот притисок досега врз претседателот на УЕФА, Александар Чеферин.

Во писмо упатено директно до Чеферин минатата недела, коалицијата бара итна суспензија на Израел од сите натпреварувања на УЕФА. 

Според директорот на кампањата, Ашиш Прашар, моралниот праг на УЕФА не треба да биде двосмислен.

„УЕФА го суспендираше југословенскиот тим по опсадата на Сараево. Чеферин добро ја знае оваа историја, тој се бореше во десетдневната војна за независност на Словенија. Оние што ги наредија нападите врз Сараево подоцна беа осудени за воени злосторства“, вели Прашер за ТРТ Ворлд.

„Случајно, неодамна се појави информации дека богатите Европејци можеби им плаќале на Србите да ловат босански цивили за време на опсадата; сега тоа го истражува високиот суд на Италија.“

Прашар вели дека паралелата е тешко да се игнорира, посочувајќи на западњаците што „потпишуваат“ бомби наменети за цивилите во Газа. „Ако УЕФА дејствувала тогаш, мора да дејствува и сега“, додава тој.

Напишано од Game Over Israel, Athletes 4 Peace, Трибуналот за Газа и Фондацијата Хинд Раџаб, писмото го одразува растечкото чувство меѓу спортистите дека фудбалот повеќе не може да ги игнорира животите на Палестинците што живеат под окупација и опсада.

Во писмото се наведува дека „ниту едно заедничко место, сцена или арена во меѓународното граѓанско општество не треба да поздравува режим кој врши геноцид, апартхејд и други злосторства против човештвото“ и предупредува дека неказнивоста на Израел „ќе биде завршена само со тежината на колективното совесно дејствување“, вклучително и блокирање на неговиот влез на спортски и културни настани: тактика што ги отсликува историските бојкоти на апартхејдот на Јужноафриканска Република.

Спортските бојкоти одиграа голема улога во изолирањето на јужноафриканскиот апартхејд. Забрана за учество на Олимписките игри и на натпреварувањата на ФИФА и повеќето меѓународни натпреварувања ја поткопа легитимноста на режимот и создаде постојан глобален притисок што придонесе за неговиот евентуален колапс.

Меѓу потписниците на писмото се неколку познати фудбалери, вклучувајќи го победникот на Светското првенство Пол Погба, холандскиот напаѓач Анвар Ел Гази, мароканскиот Хаким Зиеш и шпанскиот Адама Траоре.

За кампањата, сопствената реторика на УЕФА стана централна за нејзиниот предизвик: дозволувањето на држава што врши масовни злосторства да остане во рамките на спортот, се тврди во писмото, „ризикува да го отсече фудбалот од неговото срце и душа - човештвото“.

Перење на злосторствата преку спортот

Според коалицијата, секоја меѓународна организација што продолжува да соработува со Израел „мора да преземе итни чекори за да ги отстрани и да ги прекине сите врски“, додавајќи дека соучесништвото е едноставно „неправење на она што знаете дека е правилно кога се соочувате со неоспорни докази“.

Притисокот доаѓа во време на тековниот геноцид на Израел во Газа, каде што повеќе од 69.000 Палестинци се убиени од октомври 2023 година, според Министерството за здравство. Уште 170.000 се повредени, а опколената енклава е непогодна за живеење.

„Кампањата ја покренавме јас и мојата партнерка [политички стратег] Мери Риналди“, објаснува Прашар. „Секогаш верувавме дека Израел го користел спортот, особено фудбалот, за да ги испере своите злосторства. Не треба да има нормализација во време на продолжен геноцид“.

Тој вели дека тимот брзо сфатил дека УЕФА е вистинската точка за притисок.

„Поголемиот дел од фудбалскиот живот на Израел е во Европа. Ако Европа ги суспендира, тогаш е готово. А федерациите знаат дека можат да дејствуваат, тие ја бојкотираа Русија во 2022 година.“

Риналди, која е ко-директор на кампањата #GameOverIsrael, вели дека пред нивната интервенција, „идејата Израел да биде исклучен од фудбалот дури и не била на радарот на УЕФА.“

„Напорите насочени кон ФИФА беа залудни. Инфантино (претседател на ФИФА) е во сојуз со Вашингтон. Тоа не водеше никаде. Европските федерации, од друга страна, имаа и моќ и преседан“, изјави таа за ТРТ Ворлд

Работејќи со советници, меѓу кои и поранешниот специјален известувач на ОН, Ричард Фалк, и адвокатот за човекови права Крег Мокибер, организаторите ја започнаа кампањата на 16 септември, денот кога ОН потврди дека Израел врши геноцид.

Таа вечер, на билборд на Тајмс Сквер, кампањата објави: „Израел врши геноцид, фудбалски федерации бојкотирајте го сега.“

Риналди вели дека сакале момент што никој не може да го игнорира: „Тоа беше прв пат во медиумската престолнина на светот „Израел“ и „геноцид“ да бидат прикажани на големи реклами. Светскиот печат веднаш го забележа тоа.“

„Беше исто така за прв пат фудбалот да е вклучен во сликата. Ова беше проследено со големи протести во девет европски земји пред седиштето на фудбалските федерации и главните знаменитости“, додава Риналди.

Меѓу земјите каде што се одржаа протести беа Белгија, Англија, Франција, Ирска и Шпанија.

Адвокатот за човекови права и советник на кампањата, Крег Мокибер, вели дека правната рамка е веќе јасна:

„Групите за човекови права, од Институтот Лемкин до Б’Тселем до Истрагата на ОН, го нарекоа ова геноцид. Само тоа треба да ги принуди сите меѓународни организации да престанат со односите со Израел“, вели Мокибер за TРТ Ворлд.

„Освен тоа, ОН долго време ги смета израелските населби на Западниот Брег за нелегални, и секоја организација што има врски со тие населби, финансиски, културни или други, мора веднаш да ги прекине или да ризикува соучество во кршење на меѓународното право“, додава тој.

Како што притисокот расте, федерациите и навивачите ќе бидат клучни. #GameOverIsrael очекува координирани бојкоти доколку Чеферин не дејствува, истакнувајќи дека најмалку десетина федерации веќе писмено ѝ пишале на УЕФА барајќи суспензија.

„Секогаш е разочарувачки што одговорноста да се поттикнат моќни луѓе да ја направат вистинската работа паѓа на работничката класа, на навивачот, на обичниот човек, но тогаш можеби од таму доаѓа најголемата емпатија и великодушност на светот“, вели Прашар.

Во меѓувреме, играчите мора да „изградат солидарност надвор од теренот. Заедно тие се силни, но им треба доверба, храброст и единство“, додава тој.

„За нас, ние нема да застанеме. Подготвени сме да продолжиме додека не завршиме.“

Извор: ТРТ Ворлд