Една година откако турско-американската активистка Ајшенур Езги Ејги беше убиена од израелските сили за време на протестите на окупираниот Западен Брег, нејзиното семејство вели дека правдата сè уште не е задоволена.
Ејги беше 26-годишна турско-американска државјанка која беше убиена од припадници на израелската армија за време на протестот против нелегалните израелски населби во градот Беита во близина на Наблус на 6 септември 2024 година.
И покрај видео доказите и изјавите на сведоците кои покажуваат дека била погодена од израелски снајперист, прелиминарните наоди на израелската војска велат дека таа била „многу веројатно“ погодена индиректно и ненамерно додека нивните сили пукале кон демонстрантите кои наводно фрлале камења.
Нејзиното семејство, пријателите и очевидците го отфрлаат израелскиот извештај, нарекувајќи го нејзиното убиство намерен напад врз мирен демонстрант и повикувајќи ја американската влада да започне независна истрага. До денес, никој не е повикан на одговорност.
Исклучително болна година
За сопругот на Ејги, Хамид Али, изминатата година беше и ужасна и надреална.
„Се чувствува како да поминало исклучително долго време, но исто така се чувствуваше како да поминале само неколку недели. Очигледно беше исклучително болно“, изјави тој во видео интервју од Сиетл, каде што пораснала Ејги.
Тој истакна дека нема напредок во потрагата по правда.
„Сè уште бараме истото што го побаравме првиот ден. Немаше истрага и немаше резултати од истрагата што ни беа доставени“, рече тој.
„Од САД, беа истите одговори, или немаше одговор, или неактивност“, додаде тој.
Тој има мешани чувства кога ја гледа својата сопруга како станува симбол, бидејќи нејзините слики се прикажуваат на протести и на други места.
„За нас, таа е сè уште Ајшенур, таа е сè уште моја сопруга. Таа е сестра на Озден и ќерка на нејзиниот татко. Таа е вистинска личност со недостатоци, таа не е натчовечки симбол или активистка поголема од животот или нешто слично... Таа беше само нормална, просечна личност, и покрај тоа што го направи, што беше восхитувачко“, рече тој.
Неактивноста на САД
Во времето на нејзиното убиство, администрацијата на Бајден го повика Израел да спроведе брза, темелна и транспарентна истрага. Нејзиното семејство и групите за човекови права велат дека Вашингтон ефикасно ја предаде одговорноста на самиот Израел.
На прашањето оваа недела дали администрацијата на Трамп ќе бара одговорност, портпаролот на Стејт департментот рече дека Стејт департментот нема повисок приоритет од безбедноста и сигурноста на американските граѓани, но дека ги упатува прашањата во врска со истрагата до Владата на Израел.
Министерството за правда на САД и израелската војска не одговорија веднаш на барањата за коментар од агенцијата Анадолија.
Турските обвинители започнаа истрага за убиството на Ејги, но таа сè уште е во тек.
Бред Паркер, заменик-директор за политика во Центарот за уставни права и дел од правниот тим што го поддржува семејството на Ејги, рече дека во моментов нема отворена истрага од страна на американската влада, ниту од страна на која било федерална агенција.
„Една година во овој момент, без апсолутно никаква одговорност или дури и подготвеност од страна на американската влада да истражи“, рече тој.
Модел на неказнивост
Паркер истакна дека американските агенции како Министерството за правда и ФБИ имаат овластување да истражуваат злосторства извршени против Американци во странство, но одлучиле да не дејствуваат.
„САД во суштина овозможуваат неказнивост, не само за убиството на Ајшенур, туку видовме и други Американци, палестински Американци, убиени на Западниот Брег, каде што американската влада исто така молчи, не презема мерки, не истражува и во основа вели со своите постапки дека израелските војници и израелските службеници нема да бидат одговорни за убивање Американци“, изјави тој.
Тој рече дека сведоштвата на очевидци јасно ги покажуваат околностите.
„Таа беше застрелана од израелските сили додека беа стационирани на покривот на палестинска куќа во селото Беита. Тоа не е мистерија. Многу очевидци и израелските власти знаат кој е сторителот. Тие знаат која единица“, рече тој.
„Ова е многу намерен избор да се дозволи неказнивост, а да не се истражат и да не се повикаат на одговорност луѓето што би работеле на ставање крај на ова насилство што го гледаме на Западниот Брег“, додаде тој.
Паркер, исто така, укажа на промената во јавното мислење во Соединетите Американски Држави - „Општата јавност драматично се менува и сака да види одговорност, сака да види правда и сака да ги види израелските сили, израелските лидери одговорни, а американската влада да престане да испраќа оружје и пари и да обезбедува дипломатска поддршка“, рече тој, обвинувајќи го Вашингтон дека обезбедува покритие за влада што „продолжува геноцид во Газа“.
Поширок биланс на состојба
Ејги е меѓу најмалку девет американски граѓани убиени од израелските сили или доселеници од 2022 година. Меѓу нив се палестинско-американската новинарка Ширин Абу Аклех и 20-годишниот палестинско-американец Сајфолах Мусалет, кој беше убиен во јули 2025 година. Ниту еден случај не резултираше со одговорност.
По смртта на Мусалет, американскиот Амбасадорот во Израел, Мајк Хакаби, изјави дека побарал од израелските власти „агресивно да истражат“, нарекувајќи го убиството „криминален и терористички чин“. Оттогаш нема никаков напредок.
Борбата продолжува
Семејството на Ејги продолжува да инсистира на одговори. Нејзината сестра, Озден Бенет, ќе му се придружи на Али во Вашингтон на 15 септември за да се сретне со членови на Конгресот и семејствата на други Американци убиени од Израел.
Заедно, тие се надеваат дека ќе го зголемат притисокот врз Соединетите Држави да започнат сопствена истрага.
Тој рече дека има мала доверба во официјалните дејствија, но останува посветен.
„Ништо навистина не се променило, но ние сè уште се бориме“, рече тој.