Повеќето витални функции на нашата планета Земја се во опасност, открива нов извештај објавен од Институтот за истражување на влијанието врз климата во Потсдам (ПИК).

Извештајот на климатолозите за проверката на здравјето на планетата покажува дека седум од девет критични прагови на стрес се надминати. 

Нова загриженост е закиселувањето на океаните, кое се јавува кога морската вода станува покисела како што паѓа нејзината пХ вредност.

Извештајот дава проценка на состојбата на Земјата. Тој се базира на планетарните граници - девет процеси кои ја регулираат стабилноста, отпорноста и функциите за поддршка на животот на планетата, се забележува во студијата.

„Повеќе од три четвртини од функциите на виталните системи на Земјата повеќе не се во безбедни граници. Човештвото го напушта својот безбеден оперативен простор и со тоа го зголемува ризикот од дестабилизација на планетата“, рече директорот на ПИК, Јохан Рокстром, коавтор на извештајот.

Според извештајот, седумте прагови што се надминати се: климатските промени, интегритетот на биосферата, промена на користењето на земјиштето, промени во слатководните системи, промени во циклусите на азот и фосфор, антропогени влијанија и закиселување на океаните.

Истражувачите известуваат дека две од идентификуваните ограничувања на стресот се сè уште во безбедни граници: изложеност на аеросоли (загадување на воздухот) и озонската обвивка.

Откако ќе се надмине ограничувањето, велат истражувачите, ризикот од трајно оштетување на виталните функции на Земјата се зголемува, како и веројатноста за надминување на точките на пресвртница, што ги прави промените неповратни.

Научниците ги следат овие граници користејќи клучни индикатори.

Според Планетарната здравствена проверка, главната причина за закиселување на океаните е согорувањето на фосилни горива, што се влошува со уништување на шумите и промена на користењето на земјиштето.

Океаните апсорбираат големи количини на јаглерод диоксид од атмосферата создадени од човекот, предизвикувајќи нивните води да станат покисели.

Како резултат на овие фактори, океаните сè повеќе ја губат својата стабилизирачка улога во Земјиниот систем, според истражувачкиот тим.

Последиците се видливи: ладните корали, тропските гребени и арктичките екосистеми се под притисок. Покрај тоа, постојат негативни последици за цели синџири на исхрана и безбедност на храната, вклучително и за луѓето.

Според ПИК, ситните морски полжави, познати како крилести полжави, веќе покажуваат оштетувања на нивните оклопи. Тие се важен извор на храна за рибите и китовите.

„Трендот очигледно оди во погрешна насока. Океаните се закиселуваат, нивото на кислород опаѓа, а морските топлотни бранови се зголемуваат. Ова врши зголемен притисок врз систем кој е клучен за стабилни услови за живот на нашата планета“, рече Левке Цезар, главен автор на извештајот.

Закиселувањето е несомнено предупредувачки знак дека стабилноста на Земјата е во опасност, рече Силвија Ерл, американска океанографка и членка на иницијативата „Планетарски чувари“.

Извештајот на научниците е и апел до политичарите, компаниите и општеството подобро да ги заштитат темелите на животот.

„Примери како што се намалувањето на загадувањето на воздухот од аеросоли и обновувањето на озонската обвивка покажуваат дека можеме да ги свртиме глобалните трендови. Иако дијагнозата е сериозна, сè уште постои шанса да се промени овој развој на настаните“, рече директорот на ПИК, Рокстром.