КУЛТУРА
3 мин читање
На денешен ден пред 33 години запалена сараевската Вијеќница и уништени два милиони книги
Градската вијeќница, како еден од најубавите и најрепрезентативни објекти од австроунгарскиот период во Босна и Херцеговина, беше запалена во ноќта меѓу 25 и 26 август 1992 година, за време на опсадата на Сараево.
На денешен ден пред 33 години запалена сараевската Вијеќница и уништени два милиони книги
На денешен ден пред 33 години запалена сараевската Вијеќница и уништени два милиони книги / AA
25 август 2025

Поминаа 33 години од кога со проектили испукани од агресорските позиции на српските сили беше запалена сараевската Вијeќница (зграда на Советот на Град Сараево) и беа уништени два милиона книги.

Градската вијeќница, како еден од најубавите и најрепрезентативни објекти од австроунгарскиот период во Босна и Херцеговина, беше запалена во ноќта меѓу 25 и 26 август 1992 година, за време на опсадата на Сараево.

По војната 1992–1995 година, беше обновена и повторно отворена во 2014 година.

Сараевската Вијeќница е отворена на 20 април 1896 година и до денес претставува еден од најубавите објекти изградени во време на австро-унгарската владејачка управа, во псеудомаурски стил.

Првично служела како зграда на тогашната градска управа и администрација на Сараево. По Втората светска војна, сè до 1949 година, била користена од градската управа, како зграда на Окружниот суд во Сараево и седиште на Босанскохерцеговечкиот сабор. Потоа станува Градска библиотека, односно Национална и универзитетска библиотека на Босна и Херцеговина.

За време на опсадата на Сараево од 1992 до 1995 година, Вијeќницата повеќепати беше гранатирана.

Во ноќта меѓу 25 и 26 август 1992 година, беше запалена поради напад од агресорските позиции околу опколеното Сараево, а во пожарот изгоре Каталогот на Националната и универзитетска библиотека на Босна и Херцеговина, околу 90 проценти од книжниот фонд и документите што сведочеа за историјата на Босна и Херцеговина. Се проценува дека огнената стихија уништила околу два милиона книги, кои зборувале за историјата на земјата и претставувале национално богатство.

Во таа ноќ, бројни граѓани на Сараево заедно со тогашните вработени се обидуваа да спасат дел од книгите од пожарот, додека беа изложени на постојан снайперски оган од позициите на тогашната Војска на Република Српска од околните ридови.

Благодарение на силата на разбирањето и солидарноста на пријателите и партнерите, Вијeќницата беше обновена и свечено отворена на 9 мај 2014 година, на Денот на Европа и Денот на победата над фашизмот.

Сите делови на Виeќницата беа реконструирани врз основа на документи и фотографии од старата Вијeќница пронајдени во Каптолскиот архив во Загреб, па така во просторијата на Градскиот совет денес стојат дрвени клупи и говорница, а сите орнаменти на ѕидовите и таванот се автентични и рачно осликани.

Многу детали во објектот се специфични. Рабовите на ѕидовите во златна боја всушност се навистина од злато. Работени со посебна техника, премачкувани се со златни ливчиња потопени во боја, нанесувани со посебна четка од камилска влакна.

Сместена недалеку од Башчаршија, на Мустај-пашиниот мајдан, Вијeќницата, иако е целосно обновена, и денес зрачи со духот на периодот во кој е изградена.

Во неа денес се чуваат книги и ракописи од исклучителна вредност и реткости, а истовремено претставува мултимедијален центар на културата, уметноста и стопанството на Градот Сараево и државата Босна и Херцеговина, каде што се одржуваат концерти, книжевни вечери, изложби, презентации, конференции, конгреси, симпозиуми, приеми, одбележувања на годишнини и венчавки.

Комисијата за зачувување на националните споменици на Босна и Херцеговина во 2006 година ја прогласи Вијeќницата за национален споменик на Босна и Херцеговина.

ИЗВОР:TRT Balkan
Повеќе
Саат кулата во Гостивар: Симбол на градот и вредно културлно наследство
Отворена втората годинешна изложба на İstanbul Photo Awards 2025 во Истанбул
Ѕвездена ноќ над турски Ефес, античкиот град заспан во историјата
Одржана седница на Националната комисија за УНЕСКО
Египет претстави ретки артефакти пронајдени во Медитеранот на изложба во Александрија
Љутков: Отворањето на Универзална сала треба да биде до крајот на 2027
Откријте ја тајната на гласовите на главните херои во детските анимирани серии
Претставена програмата за 16-то издание на фестивалот „МакеДокс“
Филмот „Диџеј Ахмет“ ќе се натпреварува за наградата „Срце на Сараево“
Вилем Дефо добитник на наградата „Почесно срце на Сараево“ на 31-от Сараевски филмски фестивал
Откриен 900-годишен церемонијален сад на УНЕСКО локација во Туркије
46. издание на ИФФК „Браќа Манаки“ од 20-26 септември
Галичник ја негува вековната свадбена традиција
Во Поточари отворен музеј во чест на жртвите од геноцидот во Сребреница
УНЕСКО: Охрид да биде поместен на Листата светски природни и културни реткости во опасност
Игор Џамбазов: Кога се емитуваше Волшебното самарче, немаше луѓе по улица